Đường huyết được hiểu là mức nồng độ đường máu là lượng đường glucose hiện diện trong máu của một người hay động vật. Cơ thể quy định lượng đường trong máu như là một phần của sự cân bằng của cơ thể.
Mức đường máu an toàn là:
Trước bữa ăn: 90 – 130 mg/dL ( 5,0 – 7,2 mmol/L).
Sau bữa ăn 1 – 2 giờ: nhỏ hơn 180 mg/dL (10 mmol/L).
Trước lúc đi ngủ: 110 – 150 mg/dL (6,0 – 8,3 mmol/L).
Mức đường trong máu thường thấp nhất vào buổi sáng, trước bữa ăn đầu tiên trong ngày, và tăng lên sau bữa ăn cho một hoặc hai giờ bằng một vài nồng độ mol. Lượng đường trong máu vượt ra khỏi phạm vi bình thường có thể là dấu hiệu của một bệnh. Khi mức chỉ số đường huyết cao liên tục được gọi là tăng đường huyết; ở mức thấp được gọi là hạ đường huyết (HĐH).
Khi đường huyết quá thấp sẽ gây nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh.
Hạ đường huyết là gì?
HĐH là khi nồng độ đường glucose trong máu giảm xuống dưới 4mmol/l, không đủ cho cơ thể hoạt động. Khi bị HĐH, bệnh nhân sẽ có những triệu chứng gần giống như khi bị đói nhưng nặng hơn nhiều. Các triệu chứng này xuất hiện qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn đầu (ĐH giảm xuống còn 4-3 mmol/l): Bệnh nhân có cảm giác đói, vã mồ hôi, run chân tay, hồi hộp đánh trống ngực và lo sợ…
Giai đoạn sau (ĐH giảm xuống còn 3-2 mmol/l): Bệnh nhân có cảm giác yếu, mệt, đau đầu, nhìn mờ và lơ mơ.
Giai đoạn cuối, một số ít bệnh nhân (khi ĐH giảm xuống < 2 mmol/l): Người bệnh sẽ đi vào hôn mê, có thể bị co giật.
HĐH gây nguy hiểm ra sao?
Khi bị hạ ĐH các cơ quan trong cơ thể bị lâm vào tình trạng thiếu năng lượng, các hoạt động bị đình trệ. Dù cơ thể có khả năng huy động năng lượng từ các nguồn khác như từ lipid, protid nhưng cũng chỉ tạm thời và không đủ. Đặc biệt là não và hồng cầu là hai cơ quan trong cơ thể phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn năng lượng từ glucose Vì thế hạ ĐH nặng hoặc kéo dài có thể gây tổn thương não nặng, thậm chí gây tử vong.
Cần làm gì khi nghi ngờ bị HĐH?
Khi nghi ngờ bị hạ ĐH cần phải kiểm tra ĐH ngay. Tuy nhiên một số trường hợp người bệnh ĐTĐ có những dấu hiệu giống như hạ ĐH nhưng khi đo thì thấy ĐH không thấp (từ 4-6 mmol/l). Những trường hợp này là do trước đó ĐH của họ thường xuyên cao nên khi ĐH giảm thì một số cơ quan có cảm giác bị “thiếu” giả tạo và phát ra những dấu hiệu như khi ĐH hạ thấp. Do đó cần phải kiểm tra ĐH để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng.
Xử trí khi bị hạ đường huyết: Đối với những bệnh nhân khi thấy có dấu hiệu hạ đường huyết nhẹ và trung bình phải nhanh chóng ăn nhẹ như cháo loãng, súp hoặc uống một cốc nước đường (150ml), 100ml nước có đường hoặc nước trái cây. Sau đó để người bệnh nằm nghỉ ngơi yên tĩnh, khi người bệnh tỉnh táo trở lại nên được ăn đầy đủ chất dinh dưỡng.
Đối với trường hợp hạ đường huyết nặng, hôn mê thì phải nhanh chóng chuyển tới bệnh viện chuyên khoa. Nếu được điều trị sớm, bệnh nhân có thể tự khỏi không để lại di chứng gì.